Pod koniec 1983 roku, cztery lata po prezentacji pierwszego systemu GUI, który powstał dzięki możliwościom języka programowania Smalltalk, jeden z architektów tego systemu (zresztą ojciec terminu architekt w ramach projektowania oprogramowania), wówczas już były pracownik Xerox PARC (przeszedł do Microsoft), Charles Simonyi, wypowiedział się na łamach „PC World” na temat źródła pochodzenia terminu menu:

„Lubię posługiwać się pewną analogią. Przypuśćmy, że jestem we Francji w restauracji, a nie znam francuskiego. Znajdując się w nowym miejscu, nie czuję się pewnie: boję się ośmieszenia. Nagle kelner mówi coś do mnie w języku Moliera. Od razu mam ręce lepkie ze zdenerwowania. To samo prawdopodobnie odczuwa buchalter, kiedy zasiada po raz pierwszy do komputera. Jak sobie poradzić? W restauracji zawsze mogę wziąć do ręki menu i coś wskazać palcem. Być może nie dostanę tego, co bym chciał – i kelner przyniesie mi ślimaki – ale nie będę czuł się ośmieszony. Tak samo jest z programami – muszą oferować użytkownikowi menu. Każdy moża zobaczyć, jakie opcje są możliwe i wybrać jedną z nich, po prostu wskazując ją (na przykład za pomocą myszki). Nie ma potrzeby wtykać nosa w podręcznik, aby zorientować się, co należy zrobić.”

Zatem, menu to nic innego jak „karta” umożliwiająca użytkownikowi zapoznanie się z oferowanymi możliwościami danej aplikacji.

Sklep internetowy Amazon.com, to chyba najbardziej rozbudowana aplikacja internetowa, a z pewnością najbardziej rozbudowana aplikacja e-commerce (przy okazji, moja ulubiona strona). Jego znakiem rozpoznawczym – przynajmniej do niedawna – był system menu, oparty o zakładki. System, który tak świetnie się sprawdza(ł?), że wraz za królem branży, wprowadziły go kolejne sklepy, a potem i serwisy, i systemy poczty, komunikatory, i… Microsoft w ramach Office 2007.

W tym roku webowy innowator (Amazon prócz systemu menu zakładkowego wprowadził i upowszechnił wiele innych ficzerów, np. wish listy) zrezygnował z systemu menu zakładkowego na rzecz… menu kaskadowego, wielokrotnie krytykowanego w ramach szkoły usability wywodzącej się od J. Nielsena.

Stwierdziłem, że to dobry moment, by przypomnieć sobie bieg rozwoju koncepcji menu w Amazon.com. W związku z czym timline poniżej.

1998

…

1999-2000

…

Problem roku 2000…

…humorystycznie przedstawiony przez serwis duck.com.

2000-2002

…

2003-2004

…

2005-2007

…

I przychodzi rok 2007, w którym Amazon rezygnuje ze swojego znaku rozpoznawczego – z zakładek.

…

Podczas gdy menu zakładkowe tak bardzo się sprawdza, że aż doprowadziło do powstania tzw. menu wstążkowego i wkroczyło do oprogramowania desktop (MS Office 2007).

Pytanie: Czemu Amazon zdecydował się na taki ruch? Czemu zrezygnował z menu zakładkowego i to w dodatku na rzecz menu kaskadowego? Teorie, przypuszczenia, przecieki, … – mile widziane.

***

Źródła:

• Wypowiedź Simonyi’a ukazała się pierwotnie w listopadowym numerze magazynu „PC World” w 1983 r. Przekład za: D. Ichbiah, Microsoft Story, 1995, s. 78.
• Fragmenty menu Amazon.com za: Functioning Form.